444 40 09
OSMANLI IMPARATORLUGU DÖNEMINDE AYDIN EKONOMISI
Bizans döneminde görülen koyu merkeziyetçi yapinin bir benzeri, Osmanli Imparatorluk yönetim sisteminde karsimiza çikmaktadir. Toprak ve isletmelerin gözetimi ve yönetimi, büyük bir bürokrat kesim tarafindan yapiliyordu. Büyük kentler de toplanmis tüccarlar, sarraf denilen tefeciler, has, zeamet ve timar sahipleri sermayeyi ellerinde bulunduruyorlardi. Ancak devlet, bu sermayeyi kontrol ediyor ve gerektiginde müsadere edebiliyordu. Bu ise özel mülkiyet, yatirim ve özel girisimciligin gelismesini engelliyor, sermaye, küplerle toprak altina gömülüyordu. Osmanli Devleti’nin erken dönemlerinde baskentin Bursa, daha sonra Edirne ve Istanbul’a tasinmasi, Bizans döneminde oldugu gibi sermayeyi ve yatirimlari Marmara, Karadeniz ve Trakya’ya yönlendirmisti. Bu dönemde Bati Anadolu limanlarindaki Latin tacirlerin imtiyazlarina son verilmis, bunun üzerine Antik Çag da Helen ve Romalilarin, Orta Çag da Ceneviz ve Venediklilerin organize ettigi uluslar arasi ticaretle büyük ölçüde gelisen Efes, Milet, Foça ve Izmir gibi liman kentleri birer köye dönüsmüslerdi.Selçuklu ve Beylikler döneminden gelen üretken ve canli yapisiyla Menderes vadisi ürünleri, erken dönemlerde Osmanli Sarayi’nin ilgi ve talebini çekmisse de, uluslar arasi iliskilerin kopmasi, ekonomik potansiyelin büyük ölçüde yitirilmesine ve içe kapali bir ekonomiye dönüsmesine neden olmustu. Bunun anlami ise Büyük ve Küçük Menderesler ile Gediz vadilerinin yüzyillarca dünyaya kapanmasi idi. Bütün bu olumsuzluklara ragmen, birçok ülkeden olusan Osmanli IMPARATORLUGU kendi içinde pazarlara sahipti ve bu pazarlar canliligi uzun süre korudu. Evliya Çelebi, Aydin yöresindeki tarimsal zenginlikten söz ederken Kusadasi için; “ ...Ve bag ve bahçesinin ve üzümü ve incir kurusu ve köftürü ve susami ve fistiki sanavberi ve bademi rub’u meskunda yoktur diyecek kadar var Memduh nimetleri kati vafirdir ve hayir ve bereketleri mütekasidir.” Diye yazar. Evliya Çelebi, Aydin boyacilar çarsisinda 70 adet boyahane oldugunu, buraya Denizli’den ve baska yerlerden binlerce yük bez getirilip, çesit çesit boyalarla boyalandigini, ayrica 200 adet boyaci tokmagi vurulan dükkan oldugunu yazar. 19. yüzyilda, Osmanli Imparatorlugu’nda yasanan köklü degisiklikler ve Bati ile bütünlesme girisimleri sonucu, üretim ve ticaret desteklenmis, uluslar arasi ticarete katilim saglanmaya baslanmisti. Bati Anadolu’nun fiziki cografyasinin da etkisiyle, bölgedeki toplanma merkezi konumundaki Izmir, bu süreçte ön plana çikti. Bati Anadolu kiyi kentlerine ve Izmir’e nüfus göçleri ile birlikte, ticaret için buralara gelen yabanci sayisinda büyük artis oldu. Izmir de 1847’de 17584 yabanci varken, bu rakam 1860’da 28352’ye ulasti. Bu süre içinde Osmanli ticaret hacmi dört kat artti.Rakamlarla ifade etmek gerekirse; 1842 yilinda Ingiltere’ye 59742 ton mese palamudu, 14771 ton kuru üzüm, 7586 ton afyon ile 955 ton pamuk ihraç edilirken, 1876’da bu rakamlar, sirasiyla 601266, 361910, 221703 ve 12350 ton gibi çok yüksek rakamlara ulasmisti.
DEMIRYOLU ILE GELEN EKONOMIK CANLILIK (1853)
Aydin ilinin ekonomik yapisinin gelismesinde en belirgin adim, Aydin-Izmir demiryolunun yapilmasidir. Amerikan iç savasinin baslamasiyla Ingiliz tekstil sanayisinin pamuk ihtiyacini karsilamak için pazar arayislari Bati Anadolu’yu ve Aydin-Izmir demiryolunu gündeme getirmistir. 1853 yilinda Robert Wilkin adli bir Ingiliz isadaminin baslattigi demiryolu insaati ile ilgili girisimler sonuç vermis ve Aydin demiryolu sirketi tarafindan 7 Haziran 1866’ da 133 km.’ lik Aydin-Izmir demiryolu isletmeye açilmistir. Bu modern ulasim hatti, menderes vadisi için yeni bir dönemin baslangici oldu, tasima giderleri km. basina %76 azaldi ve böylelikle bölgeye yilda 500.000 sterlin dolayinda tasarruf saglanmis oldu. 1877 lerde Aydin vilayetinin tüm giderleri karsilandiktan sonra, hazineye yilda ortalama 770.000 sterlin dolayinda para aktarabilmekteydi. 1910 da bu gelir 1.700.000 sterline ve toplam devlet gelirlerinin %15 ine ulasmisti.
TÜRKIYE CUMHURIYETI ÖNCESINDE AYDIN EKONOMISI (1890)
1890 Salnamesi’nde Aydin'da dokuma dallarinin, beyaz ve renkli ipek ile bez oldugu kaydedilmektedir. Karacasu’da yöreye özgü dokumalar, Nazilli’de pestamal, havlu, battaniye, ipek gömleklik, astarlik bez, Bozdogan ve köylerinde kildan çorap, çul, torba, heybe dokunuyordu. Aydin Salnamesi’nde, Aydin Sancagi’ndaki isletmeler ve sahipleri ile ilgili olarak su bilgiler yer almaktadir; Aydin'da; Ingiliz Hackins’in buharla çalisan meyan kökü fabrikasi, Miss Lorm’un buharli çalisir zeytinyagi fabrikasi, Asnasu Kukule’nin buharla çalisir pamuk fabrikasi, Söke’de; Ingiliz Jan Forbes’un buharla çalisan meyanbali fabrikasi, Çine’de Abaci oglu Dimitri’nin su ile çalisan un fabrikasi, Nazilli’de Haciseyhzade ve Haci Ahmet Efendi’nin buharla çalisan un fabrikasi, Denk’in buharla çalisan pamuk ve un fabrikasi, Atça’da Istavraki Lazopulo’nun buharla çalisan pamuk fabrikasi, Gelenbe’de Kirçiogul Vasilaki’nin su ile çalisir pamuk, un imalathanesi, Bu isletmelerin yanisira çok sayida degirmen ve zeytin isleme tezgahlari bulunuyordu. Aydin, tahil disi tarimin yayginligi ve yüksek verim gibi özellikler nedeniyle, bütünüyle tarima dayali Osmanli ekonomisi içinde özel bir yere sahipti.tarimsal üretimin en belirgin özelligi incir üretimi olan Aydin'da Osmanli IMPARATORLUGU topraklarinda yeralan tüm incir agaçlarinin yarisindan fazlasi (3,5 milyonun üzerinde) bulunmaktaydi. 1913 yili rakamlarina göre Aydin Sancagi’ndan 43.724 ton incir elde edilmistir. Incir’in yanisira dissatim ürünleri arasinda pamuk ve üzüm’de basta gelmekteydi. Aydin'da bu dönemde hayvansal üretime iliskin sayisal veriler söyleydi; 26.669 öküz, 19.053 inek, 166.098 koyun, 181.998 keçi, 12.388 at, 5.794 deve vd. Cumhuriyet öncesi dönemde, yörede çikan madenler zimpara tasi ve linyit kömürüydü. Osmanli Devleti’nde 19. yüzyilin ikinci yarisindan baslayarak özellikle yabancilar, ticareti desteklemek ve Babiali’nin borç talebini karsilamak amaciyla bankalar kurmuslardi. Ancak, Müslüman-Türk tüccar ve toprak sahipleri, yabancilardan ve azinliklardan bagimsiz olarak parasal konularda kendileri için gerekli kaynaklari yaratmak ve güvence altina alabilmek için ulusal bankalar halinde örgütlenme çabalarina girmislerdir. Bu yillarda ortaya çikan bankalardan biri de milli Aydin Bankasi’dir. Milli Aydin Bankasi, merkezi Aydin olmak üzere 18.temmuz.1914 te kurulmustur. 21.agustos.1915 tarihinde Milli Aydin Bankasi’nin bir kolu olarak “Kooperatif Aydin Incir Müstahsilleri Anonim sirketi” ismiyle TARIS kurulmustur.
CUMHURIYET DÖNEMINDE AYDIN EKONOMISI
Yeni Türkiye Cumhuriyeti, kuruldugu yillarda disa bagimli ve açik, ekonomisi tarima dayali yoksul bir ülke özelligini tasimaktaydi. Bu olumsuz özelliklerden kurtulmak, kalkinma ve sanayilesme hareketlerini baslatmak için 17 Subat – 4 Mart 1923 de Izmir Iktisat Kongresi toplanmistir. Kongrede alinan kararlar dogrultusunda, öncelikle özel sektörün yetersiz oldugu alanlardaki açigin devlet tarafindan giderilmesi benimsenmistir. Izmir Iktisat Kongresi ve Cumhuriyetin ilaniyla ülkemiz ekonomik yapilanmada yenilenme sürecine girmistir. Bu çerçevede, bölgede üretilen incir, pamuk, zeytin, tütün gibi tarim ürünleri Aydin ve Nazilli’de toplanmis, Izmir’de ayiklanmis, tasnif ambalaj edilmistir. Dolayisiyla bu islemlerin yapildigi sanayi dallari Izmir de gelismis, Aydin’daki imalathaneler ise genellikle iç tüketime yönelik olarak, tarim ürünleri isleyen gida, dokuma, sabun, tarim araçlari üretiminde faaliyet göstermislerdir. 1930’lu yillarda birinci bes yillik sanayilesme plani hazirlanmis ve bu plan dogrultusunda, Aydin Nazilli’ de 1937 yilinda faaliyete geçen Nazilli Basma fabrikasi kurulmustur. Atatürk tarafindan isletmeye açilan fabrika, Aydin sanayinin temel taslarindan birini olusturmustur. Bu fabrika, 1950 yilinda 60.000 ton iplik ve 23 milyon metre basma üretecek kapasitedeydi. 1950’lerden sonra, Kemer Hidroelektrik santralinin devreye girmesiyle enerji olanaklari artan ilde, tüketim mallari sanayicinin gelisiminin yani sira, insaat malzemeleri sanayim de kurulmustur. Bu dönemden sonra, geleneksel olarak atölye düzeyinde yapilan gida ve dokuma sanayii, fabrika ölçeginde yapilmaya baslandi, insaat malzemeleri sanayiinin kurulmasi, metal esya sanayiinin gelismesini sagladi. 1958 de Sümerbank öncülügünde kurulan ve giderek özel sektöre devredilen Aydin Tekstil fabrikasi ildeki pamuk ipligi ve pamuklu dokuma üretimini arttirmistir. 1960 yillar dokuma alaninda özel sektör girisimciliginin arttigi yillar olmustur. 1970’li yillarin ortalarinda SÖKTAS ve Nazilli Iplik fabrikalarinin kurulmasi ile Aydin büyük ölçekli dokuma tesislerine ulasmistir. Aydin imalat sanayiinde 1960 sonrasi önemli gelisme gösteren bir sanayi kolu da gida sanayiidir. Imalat sanayiinde gida sanayii içinde zeytin isletmeciliginin yan sanayii durumunda olan sabun imalati büyük gelisme göstermistir. Imalat sanayii alaninda 1955 de bir devlet kurulusu olan Türkiye Çimento Sanayii T.A.S. bünyesinde kurulan Söke Çimento Fabrikasinin da önemini belirtmek gerekir. 1975 – 1978 arasinda il gayri safi hasilasi içinde ortalama %10-11 paya sahip olan imalat sanayiinde agirlik, tarim ürünleri isleyen tüketim mallari sanayiindedir. Ilde insaat malzemeleri sanayiinde faaliyet gösteren diger kuruluslar tugla ve kiremit fabrikalari ve bu fabrikalara hammadde saglayan ocaklardir. Ülkemizin en büyük dondurma makinesi üreten fabrikasi Nazilli’ dedir. 1940’larda atölye ölçeginde kurulmus, daha sonra genisleyerek Türkiye’nin en büyük ve modern dondurma makinesi üreten fabrikasi durumuna gelmistir.
GÜNÜMÜZDE AYDIN EKONOMISI GIDA SANAYII
Aydin, 1994 yilinda ülke üretiminin zeytinde %47’si, kestanede %42’si ve incirde %60’ini üreterek lider konumda olmasina ragmen; bu potansiyeli isleyerek, üretilecek katma degeri ilde birakacak ölçüde sanayilesememistir. gida imalat sanayiinde Aydin’li firmalar, ülke firmalar toplaminin 1987 yilinda %22, 1988 yilinda %17, 1989 yilinda %18, 1990 yilinda da %18 oranlarinda katma deger ürettiklerini görüyoruz. Bu rakamlarin en az %50’ler seviyesine ulasmasi için yeni isletmeler devreye girmekte ve yeni yatirimlar yapilmaktadir. Örnegin, 1995 yilinda kurulan ve açilisi Cumhurbaskani Süleyman Demirel tarafindan 12.06.1998 tarihinde yapilan Adres Ihracat, Ithalat ve Ticaret Ltd.Sti. Ürettigi zeytin, sebze konservelerini vb. Avrupa, Amerika ve Asya ülkelerine ihraç etmektedir.
DOKUMA GIYIM ESYASI IMALAT SANAYII
Dokuma giyim esyasi imalat sanayiinde Aydin, Çukurova’dan sonra ülke üretiminin %46’si oraninda pamuk üreterek ikinci sirada yer alir. 1987-1990 döneminde en fazla katma deger bu sektörde üretilmistir. Ayrica, firma basina üretilen katma deger yine ayni dönemde Türkiye ortalamasinin iki kati ya da daha fazlasi olmustur. Sektörde isçi basina üretilen katma deger de Türkiye ortalamasinin üzerindedir. 1994 yilinda 246.555 ton pamuk üreten Aydin’in, 1995 yilinda 92.208 ha ekilisle 275.030 ton, 1997 yilinda 92.306 ha ekilisle 277.580 ton pamuk üretmistir. Bu üretim potansiyeline karsilik, dokuma imalat sanayiinin temel girdisinin oldugu kaynakta dokuma sanayiinin istenilen düzeyde olmadigini görüyoruz. Dokuma imalat sanayiinde üretilen katma degerin ildeki diger sektörlerde üretilen toplam katma degerlerin, ülkede üretilen katma degerlerle karsilastirildiginda büyük bir farkla lider konumda oldugu görülmektedir. 604 kisi istihdamiyla 1954 yilinda kurulan Aydin Tekstil AS., yine ayni yil kurulan yaklasik 1220 kisi istihdamiyla Nazilli Basma fabrikasi (Sümerbank Holding AS), 1972 yilinda kurulan 968 kisi istihdamiyla Söktas AS, 1976 yilinda kurulan 288 kisi istihdamiyla Köytas, 1991 yilinda kurulan 90 kisi istihdamiyla Mavi Ege Söke Giyim Sanayii AS gibi kuruluslar, sektörün önde gelen kuruluslaridir. Üretilen katma degerde en büyük katkiyi 1220 isçi çalistiran ve üretimini ihracata yönelik 2190 ton/yil iplik, 16.460.000 mt/yil ham bez, 15.000.000 mt/yil mamul bez kapasiteli Sümerbank Nazilli Dokuma Fabrikasi’dir. Ancak, bu deger üretiminde kamu sektörü agirlikta olmasina karsilik çalisan basina üretilen katma degerde özel sektör, 2 kat verimlilikle çalismaktadir.
TASA VE TOPRAGA DAYALI IMALAT SANAYII
Ilde tasa ve TOPRAGA dayali imalat sanayiinde 22 isletme faaliyet göstermektedir. Sektörün önde gelen kuruluslarindan 1950-1980 döneminde Aydin sanayi incelenirken belirtilen Türkiye Çimento Sanayi TAS’nin bünyesinde yer alan Söke Çimento fabrikasi, 1989 yilinda özel sektöre satilmistir.Bugünkü adiyla Bati Söke Çimento Fabrikasi’nin yillik çimento üretimi 324.000 tondur. Ildeki tugla fabrikalarinin yillik üretim kapasiteleri 104.320.730 adettir. Sektörün belli basli isletmeleri 1955 yilinda kurulan Bati Söke Çimento AS, 1990 yilinda kurulan Kaltun Madencilik Tic. AS, 1975 yilinda kurulan Aykas AS, 1983 yilinda kurulan Çine Akmaden Isletmecilik Tic.A.S, 1978 yilinda kurulan Aytopsan AS, 1979 yilinda kurulan Göçtug AS, 1985 yilinda kurulan Kaletopsan AS, 1964 yilinda kurulan Itimat Toprak ve tarim San. AS., 1976 yilinda kurulan Ortaklar Toprak San. ve Tic. AS gibi kuruluslardir. Fabrikalarda kullanilan kalker ve kil, ildeki ocaklardan karsilanmaktadir. 1986 yilinda kurulan Bati Yapi Elemanlari AS, 60.000 m2 mermer isleme kapasitesine sahip, 1994 yilinda kurulan Mercan Mermer AS, 1992 yilinda kurulan Bati Ege Mermer Sanayii AS, 10.000 m3 mermer isleme kapasitesine sahip, 1995 yilinda faaliyete geçen Özçelikler AS ve Atay sirketler toplulugundan Mermer Tay AS sektörün önde gelen kuruluslaridir.
METAL ESYA MAKINE TEÇHIZAT SANAYII
Ilin en önemli imalat sanayii alt sektörlerinden birisi metal esya, makine teçhizat imalat sanayiidir. Bu sektördeki isletmelerin büyük bir bölümü tarim araçlari üreten, bir kismi da agirlikla Izmir’deki makine imalat ve otomotiv sanayiinin parça üreten yan sanayileri durumundadir. tarim sektörünün gelismis oldugu ilde özel bir önem tasiyan tarim is makineleri sanayiinde; pulluk,diskaro, Gübre serpme makineleri, pülverizatör gibi tarim is makineleri yüksek kalitede üretilmektedir. Türkiye’nin en büyük dondurma makineleri, derin dondurucu ve dondurma muhafazasi üreten ve ülkenin önemli elektronik sanayi kuruluslarindan biri Aydin’dadir. Ilde orman ürünleri, kagit, kagit ürünleri ve mobilya sanayii, kimya, petrol ve plastik ürünler sanayii dallari gelisememistir. Kömür ve sabun üretimi disinda kimya, petrol ve plastik sektörünün büyük tarim potansiyeli olan Aydin'da gelisememesi, sektörün getirecegi çevre kirliligi nedeniyle bir sans olarak yorumlanmasi gerekir. Ilde imalat sanayiinde bazi olumlu göstergelere ragmen ilin potansiyelini isleyecek imalat sanayiinin gelismesi son yillarda hiz kazanmistir.Bu gecikmenin baslica nedenleri arasinda; verimli toprak yapisina sahip ilin tarihsel süreç içerisinde ürettigi tarim ürünlerini Izmir'de yogunlasan acenteleri araciligiyla düsük fiyatlarla satin alinmasi ve batinin ürettigi mamul mallarin yüksek fiyatlarla Aydin iline girmesi sonucunda olusan deger transferi; son yillarda ürettigi banka mevduatiyla Türkiye’de ilk 10 il arasindaki Aydin'in, bu mevduatin ancak 1/10’unu kullanabilmesi ve bu oran içerisinde sanayi kredilerinin %8 civarinda kalmasi, kolektif isletmeciligin yayginlasmamasi, sanayi alanlari yaratmada karsilasilan güçlükler, ülkede uygulanan tesvik mevzuatinin yeterince bilinememesi ve bu nedenle de tesvik tedbirlerinden yeterince faydalanilamamasi gösterilebilir.
ÜRETIME YÖNELIK SERMAYE SIRKETI DURUMUNDAKI BÜYÜK VE ORTA BOYUTLU SANAYI TESISLERININ BASLICALARI
Resmi: (Kamunun sahip ya da ortak oldugu)
Sümer Holding AS. Nazilli Nazilli Basma Sanayi Isletmesi. Nazilli Özel Sektör Ege Et Çine Akçay gida Bozdogan Aydin Tekstil ve Nebati Yag AS. Aydin Taiwan Firstohm Aydin Elektronik San.ve Tic. AS Aydin Köytas Tekstil San.Tic. AS. Nazilli Ugur Dondurma Mak.San.Tic. AS Nazilli Jantsa Jant Sanayi Tic. AS Nazilli Alpler Ziraat Aletleri San.Tic. AS. Aydin Söktas Pamuk ve tarim Ürünleri San.Tic. AS Söke Mavi Ege Söke Giyim Sanayi ve Ticaret.AS Söke Selkim Selüloz Kimya San. Tic. AS Nazilli Ege Et Mamulleri Yem Sanayi AS Çine Bati Çimento Sanayi AS Söke Çine Akmaden Madencilik Tic. AS Çine Kaltun Madencilik Tic. AS Çine Polat Maden San.Tic. Ltd.Sti. Çine Çine Yem Besicilik ve Süt Sanayi Tic. AS Çine Söke Degirmencilik ve Tic. AS Söke Eyüp Sahinler Un Mamulleri San.ve Tic. Ltd.Sti. Aydin Sütman Süt Ürünleri San.Tic. AS Nazilli Alba tarim Su ve Hayvan Ürünleri San.Tic. AS Nazilli Bagci Su Ürünleri Üretimi San.Tic. AS Aydin Adres Ithalat Ihracat Ltd.Sti .(gida) Aydin Pehlivan Tekstil San.Tic. Ltd.Sti. Aydin Kuteks Kutsallar Tekstil San.Tic. AS Nazilli Melka Tekstil Konfeksiyon San.Tic. AS Nazilli Ekenerler Tekstil Ürünleri San.Tic. AS Söke Aykas Aydin kagit ve Toprak San.Tic. AS Aydin Özege Dericilik San.Tic. Ltd.Sti. Karacasu Bilal Sabuncu Yag ve Sabun Sanayi Tic. AS Aydin Beton Elemanlari San.ve Tic. AS Nazilli Yüksel Insaat AS Söke Mermer Tay AS Aydin Özçelikler AS Aydin Aydin Modern Beton Sanayi ve Ticaret AS Aydin Mak-Is Pompa Brülör Otomatik Kont.Cihaz.San.Tic. AS Aydin Azim Ziraat Aletleri Tic. San.Ltd.Sti. Ortaklar Sebat Ziraat Alet.Fab.San.Tic .It. Ih.. Ltd. Söke Mak-El Isi Cihazlari San.Tic. AS Aydin Göçsan Endüstriyel San.Tic. AS Yilmazköy
ORGANIZE SANAYI BÖLGELERI
Organize Sanayi Bölgeleri, birbirleri ile uyumlu üretim yapan küçük ve orta ölçekli sanayi kuruluslarinin planli bir alanda ve ortak altyapi hizmetlerinden yararlanacak sekilde standart ve düzenli bir fabrikalar toplulugudur.
AYDIN (ASTIM) ORGANIZE SANAYII BÖLGESI
Aydin ili merkezinde ve Aydin-Denizli karayoluna cepheli olup, Tasbatan, Karaagaç Turnali ovasi ve Hava alani mevkiinde yerlesik “Astim Sanayi ve Ticaret Is Merkezi” isimli küçük sanayi sitesinin sahip oldugu sanayi tesislerinin büyüklükleri göz önüne alinarak, Bakanlik tarafindan Organize Sanayii Bölgesine dönüstürülmesi kabul edilmis ve Mütesebbis Tesekkül Heyeti kurulusu tamamlanmistir. Mevcut 5300 dekar Astim alanina, 280 hektar civarinda daha ilave edilmesi için Aydin merkeze bagli Tepecik Belediyesi ile Aydin Belediyesi ve Mütesebbis Tesekkül Heyeti Baskanligina satin alma veya kamulastirma çalismalari talimatlandirilmistir.
AYDIN (UMURLU) ORGANIZE SANAYII BÖLGESI
Aydin-Denizli karayolu, Umurlu Bucagi Çörüslü mevkiinde, Aydin’a 11 km mesafededir. Aydin (Umurlu) Organize Sanayi Bölgesi, 15.07.1976 tarih ve 7/12207 sayili Bakanlar Kurulu karariyla kurulmus olup, kamulastirma çalismalari 30.01.1996 tarihinde tamamlanmistir. 845.000 m2 alandan brüt 1.021.305 m2’ye çikarilmis, yollar ve yesil alanlar ayrildiktan sonra sanayi alani net 821.975 m2 olup, 5000 ila 10000 m2 arasinda degisik alanlara sahip 103 parsel mevcuttur. 31.12.1997 tarihi itibariyle Aydin Organize Sanayi Bölgesinin sanayi parsel dagilimi su sekildedir:
Toplam parsel sayisi 103 adet Proje safhasinda olan 14 adet Üretime geçen tesis 16 adet Insaat halinde olan 26 adet olmak üzere toplam 56 firmaya arsa tahsisi yapilmistir. Üretime geçen firmalarin sektörsel dagilimi: Mermer sanayi 2 adet Ambalaj sanayi 2 adet Mobilya sanayi 1 adet Kimya sanayi 1 adet Hazir beton 1 adet gida sanayi 3 adet Oto yan sanayi 2 adet Tekstil sanayi 2 adet -Toplam 16 adet Insaat halinde olan ve proje safhasindaki tesislerin dagilimi: Alüminyum dograma sanayii 2 adet Ambalaj sanayi 1 adet Sabun sanayii 1 adet Kimya sanayi 1 adet Dayanikli tük.maz.san. 1 adet gida sanayi 14 adet Oto yan sanayi 4 adet Tekstil sanayi 8 adet Ziraat aletleri sanayii 2 adet Soguk hava deposu 1 adet Makine sanayii 2 adet Akü sanayi 1 adet Elektrikli ev.alet.san. 1 adet Mobilya sanayi 2 adet kagit bobin sanayii. 1 adet Yapi elemanlari sanayii 1 adet Tibbi ger.sanayii. 1 adet Rad. TV.haber alt.san. 1 adet Plastik dog.sanayii 1 adet Mermer sanayii 2 adet Toplam 47 adettir.
ORTAKLAR ORGANIZE SANAYII BÖLGESI
Aydin iline bagli Germencik ilçesi Ortaklar beldesinde, O.S.B kurulmasi Bakanlar kurulu karari ile 1997 yilinda yatirim programina alinmistir. Etüt ve kamulastirma ve yatirim için gereken harcamalarin tamami Mütesebbis Tesekkül Heyeti tarafindan karsilanacaktir. Vali’nin baskanliginda olusturulan Mütesebbis Tesekkül Heyet, Bakanlik tarafindan da uygun görülmüs olup, çalismalar devam etmektedir. Ortaklar beldesi, Gümüsyeniköy Karakovan mevkiinde 1000 dekarlik alanda kurulmasi düsünülen O.S.B., ilgili tüm Müdürlüklerin ortaklasa imzali raporu, Bakanliga sunulmustur. Aydin ilinde mevcut, Umurlu ve ASTIM O.S.B’leri ile tamamlanarak devreye girecek olan Nazilli,Söke ve Ortaklar O.S.B.’leri, il genelinde büyük bir sanayi potansiyeli olusturacaklari göz önüne alinarak sanayiciye teknolojik destek, danismanlik ve Pazar arastirmasi gibi hizmetleri verecek olan KOSGEB’e (Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Gelistirme ve Destekleme Idaresi Baskanligina ) bagli bir birimin ilde kurulmasi ile ayrica Sanayi ve Ticaret ürünlerinin ihracat ve pazarlanmasinda kolayliklar saglanmasi bakimindan Gümrük Müdürlügü’nün Aydin'da bulunmasinin uygun olacagi düsünülmektedir. Ortaklar beldesi, Gümüsyeniköy Karakovan mevkiinde 1000 dekarlik alanda kurulmasi düsünülen O.S.B.,ilgili tüm Müdürlüklerin ortaklasa imzali raporu, Bakanliga sunulmustur. Aydin ilinde mevcut, Umurlu ve ASTIM O.S.B’leri ile tamamlanarak devreye girecek olan Nazilli, Söke ve Ortaklar O.S.B.leri, il genelinde büyük bir sanayi potansiyeli olusturacaklari göz önüne alinarak sanayiciye teknolojik destek, danismanlik ve Pazar arastirmasi gibi hizmetleri verecek olan KOSGEB’e (Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Gelistirme ve Destekleme Idaresi Baskanligina) bagli bir birimin ilde kurulmasi ile ayrica Sanayi ve Ticaret ürünlerinin ihracat ve pazarlanmasinda kolayliklar saglanmasi bakimindan Gümrük Müdürlügü'nün Aydin'da bulunmasinin uygun olacagi düsünülmektedir.
NAZILLI ORGANIZE SANAYI BÖLGESI
Nazilli ilçesinde O.S.B.kurulmasi, Bakanlar kurulu karari ile 1996 yili yatirim programina alinmis bulunmaktadir. Vali’nin baskanliginda olusturulan Mütesebbis Tesekkül Heyeti olusumu, Bakanlik tarafindan uygun görülmüs olup, çalismalarini sürdürmektedir. O.S.B.’nin kurulmasinin düsünüldügü arazi Egrek mevkiinde olup, Nazilli Sümerbank fabrikasi arkasinda ve Bozdogan yoluna cephelidir. Büyüklügü 1500 dekar civarindadir. Alt yapisinin gerçeklesmesi ise Bakanligin kredi destegi ile saglanacaktir.
SÖKE ORGANIZE SANAYII BÖLGESI
Söke ilçesinde O.S.B. kurulmasi Bakanlar kurulu karari ile 1996 yili yatirim programina alinmis bulunmaktadir. Vali’nin baskanliginda olusturulan Mütesebbis Tesekkül Heyeti’nin olusumu Bakanlik tarafindan uygun görülmüs olup, kurulus çalismalari sürdürülmektedir. alani 2000 dekardir. Organize Sanayi Bölgesinin kurulmasinin düsünüldügü arazi Söke-Aydin demiryolunun güneyinde yer alan Kizilgin mevkiinde olup, arazi 1300 dekardan 2000 dekara çikarilmistir. Alt yapinin gerçeklesmesi Bakanligin kredi destegi ile yapilmasi saglanacaktir. Bu proje Bakanlik tarafindan da uygun görülmüstür.